Mijn vader was drukker. Hij zei altijd: "Papier laat zich gewillig bedrukken". Er komt een plaatje en een tekst op en dat krijgt alleen al door de druk een autoriteitswaarde. Dat geldt ook voor wijnetiketten.

Je kan natuurlijk niet eender wat op een wijnetiket zetten. Er bestaat zoiets als een reglementering met de verplichting om de netto inhoud, het alcoholgehalte, sulfiettoevoeging (of niet) en de naam van de bottelaar te vermelden. Daar komen ook nog enkele icoontjes bij zoals dat het niet goed is voor zwangere vrouwen. Maar eens voldaan aan de reglementeringen kan de wijnbouwer, bottelaar (of het reclamebureau) zijn verbeelding de vrije loop laten. Het consumentenbelang staat daarbij niet altijd voorop.

Hoe zit het met de herkomst? Het land van herkomst dient ook verplicht vermeld, maar de regio of appellatie en het oogstjaar zijn in principe enkele verplicht bij AOC of BOB-wijnen (wijnen van een door Europa Beschermde Oorsprongsbenaming). Bij de lagere IGP of tafelwijnen (type ‘Vin de France’) is de reglementering al minder strikt en geeft de oorsprongsbenaming ook minder garanties (bvb. Pays d’Oc).

In den beginne… vond men ook enkel een etiket aan de voorzijde van de flessen. Tegenwoordig vindt men het gros van de informatie op het achteretiket. Dat ging samen met de intrede van de marketing in de wijnwereld. Want hier vindt men niet enkel legale informatie, maar ook ruimere informatie zoals de (lyrische) beschrijving van het terroir, de gebruikte druivenrassen of foodpairing-suggesties.

Valstrikjes

“Vieille vignes”, vaak aangetroffen op etiketten, maar in feite compleet gratuit want er bestaat geen definitie van “vieilles vignes” (oude wijnstokken). Oude stokken vormen doorgaans een garantie van kwaliteit omdat ze lagere rendementen geven wat resulteert in fijnere wijnen met een goede concentratie. Maar omdat er geen reglement bestaat mag iedereen dit zomaar op zijn etiket zetten. Doorgaans neemt men aan dat wijnstokken ouder dan 50 jaar moeten zijn voor er sprake is van “vieilles vignes”. Maar we hebben kennis van wijnbouwers die vinden dat 20 jaar al oud genoeg is. Let op met ‘Syrah Vieilles Vignes’: Syrah is nu typisch een druivenstok die van nature niet erg oud wordt…

De vermelding “Mise en Bouteille au château” werd vroeger hoog ingeschat. Nu heb je mobiele installaties die overal op de oprit kunnen bottelen en dan heet de wijn ook ‘Mise en Bouteille au Château’. Het is zeker geen kwaliteitscriterium meer.

“Vin de France” zonder enige vermelding van regio, kan het beste en het slechtste bevatten. Meestal zijn het goedkope wijnen die meerdere oogstjaren en wijnen van diverse regio’s mengen, maar net zo goed kunnen het rebelse natuurwijnen zijn van wijnmakers die zich niets aantrekken van de reglementeringen van de eigen regio (bijvoorbeeld wat betreft druivenrassen). Bij de goedkope wijnen moet je weten dat “France” erg ruim geïnter^reteerd wordt. Typisch Frans is dat ze de voormalige koloniën zoals Algerijë ook beschouwen als “France”.

Wanneer je “Grand Vin” op het etiket ziet, kan je best opletten. Alleen kleine wijntjes gaan er prat op dat ze tot een grote wijnregio behoren. Bij “Grand Cru” wordt dat natuurlijk een ander verhaal. Grand Cru wijngaarden zijn in meerdere regio’s, zoals de Elzas en de Bourgogne, door de wet beschermd.

Beroemde appellaties kennen veel namaak en veel parasieten. In Amerika worden heel wat witte wijnen “Chablis” genoemd, ook al komen ze niet uit Frankrijk en bevatten ze geen Chardonnay. Er zijn ook veel misleidende allusies, zoals een “Cuvée Vieux Pape” waarbij je automatisch denkt dat het een dure wijn uit de appellatie Châteauneuf-du-Pape betreft.

Bio en Biodynamische wijn 
Deze wijnen worden nu gelukkig door Europa beschermd. De labels kunnen enkel toegekend worden door erkende controle-organismen zoals AB, Biodyvin of Demeter. Dat ligt anders bij natuurwijn. Deze wordt nog niet erkend door Europa en er zijn ook geen erkende organismen, maar naar verluidt wordt hier aan gewerkt.

Openheid?
Wat we het meest missen, en we hopen dat Europa hier snel verandering inbrengt, is een klaar etiket dat ons informeert over welke toevoegingen de wijn meekreeg. Het enige wat we weten is dat de wijn sulfiet bevat. Maar dat is onvoldoende. Astmapatiënten (de enigen die snel last hebben van sulfiet), moeten weten hoeveel toegevoegde sulfiet een wijn exact bevat. Mensen met maagproblemen zouden moeten weten of de wijn aangezuurd werd en zoja, waarmee. Diabetespatiënten zouden vooruit geholpen zijn indien ze zouden weten hoeveel restsuiker een wijn bevat (bovenop de alcohol). De verplichting om dit te vermelden zou wijnmakers immers motiveren om in de toekomst natuurlijker te werken. Eén wijnmaker geeft alvast het goede voorbeeld, al zou het nog beter kunnen met exacte cijfers. We hebben het over het Amerikaanse Ridge Vineyards, in Sonoma County. Niet toevallig een uitstekende wijn waar de wijnmaker nauwelijks iets moet aan toevoegen.