Mogelijk droomt u van het allerbeste en denkt u: die hybride rassen mogen dan resistenter zijn, ik zou toch graag een rasechte Bourgondische of mousserende wijn maken met Chardonnay of Pinot noir. Niet toevallig sluiten ook heel wat Belgische topdomeinen zich aan bij die aspiraties. De Vlaamse in feite meer dan de Waalse.

Met de Chardonnay en de Pinot noir halen we de edele druivenrassen van de Champagne en de Bourgogne in huis. Maar het is hier opletten geblazen. Deze rassen zijn minder resistent tegen ziektes, al sluiten ze wel steeds meer aan bij ons klimaat.

Chardonnay
De Chardonnay is de meest aangeplante edele druif ter wereld. De bekendste en duurste zijn deze van Montrachet. Maar er wordt ook voortreffelijke Chardonnay gemaakt in Chablis, in de Mâconnais, de Champagne, Californië, Margaret River (Australië)… en in België.
De Chardonnay voelt zich overal thuis, zo heet het, en dus waarschijnlijk ook in uw tuin. De wijn heeft een expressie van perzik en brioche. Wordt hij gerijpt op eiken vaten, dan krijgt hij ook dat boter- en vanilleachtige mee en een fluwelig tonggevoel.

De Chardonnay is afkomstig van het gebied Saône-en-Loire, bekend als de Bourgogne. In de Mâcon bestaat er trouwens een dorpje dat luistert naar de naam Chardonnay. En het is misschien aannemelijk dat de druif zichzelf op natuurlijke wijze kruiste (Pinot noir x Gouais blanc) op een moment dat men in Bourgogne het klimaat kende dat we nu in Vlaanderen kennen, met dit verschil dat de Bourgogne een continentaler klimaat heeft met minder invloed van de zee. Met andere woorden: de druif mag wel wat regen hebben, maar ook weer niet te veel.

De druif houdt van bodems die rijk zijn aan kalk, maar die tevens ook voldoende klei bevatten, zodat de wortels genoeg water kunnen vinden in de ondergrond. De plant bloeit vroeg en overvloedig. Gevoelig aan lentevorst, meeldauw en botrytis. Dat vereist de nodige maatregelen vanaf het tweede jaar.

Wat kan u doen tegen late lentevorst? Eerder dan vuurtjes stoken is het beter een ventilator de hele nacht over de prille blaadjes en bloesems te laten blazen: dit houdt de vorst weg tot ca. -2 à -3°C.
Wat doen tegen meeldauw? Bordelese pap (te koop in tuincentra, handig te mengen met water en versproeien over de bloesems. Tegen botrytis (treedt op bij vochtig of mistig najaarsweer met weinig wind): behandelen met sluitzwavel (sulfiet).

Bekende Belgische wijngaarden met Chardonnay:
• Clos d’Opleeuw
• Chardonnay Meerdael
• Wijnkasteel Genoels-Elderen Chardonnay Blauw en Goud

Lees verder onder de foto

Pinot noir
Van de Pinot noir wordt in de ogen van wijnverzamelaars de allerbeste rode wijn ter wereld gemaakt, La Romanée, een ommuurde clos van Domaine de la Romanée-Conti. Maar op deze druif bijten veel wijnbouwers hun tanden stuk. Het is een erg veeleisende druif, die houdt van een gematigd klimaat dat op de koop toe niet te vochtig is. Goede Pinot noir verbouwen in ons land is dus een hele uitdaging. Met de temperaturen valt het mee, maar de regen is vaak spelbreker. Er bestaan echter twee soorten Pinot noir: de vroegrijpende Pinot noir (Duits: Frühburgunder) en de late rijper (Duits: Spätburgunder). Met de eerste soort bent u iets beter af in België om de eenvoudige reden dat u op deze manier de eerste serieuze herfstregens te vlug af kan zijn. Früburgunder kan in goede zomers zelfs in ons land rijp zijn tegen midden of eind augustus. Voor gewone Pinot noir wordt dat begin tot midden oktober.

Vlamingen hielden altijd al van Pinot noir. Het oudst bekende document waarin melding is van Pinot betreft een transport naar de stad Brugge in 1375. De levering van Pinot-wijn ging het bezoek van Hertog Philippe le Hardi aan de Vlaamse havenstad vooraf.

De Pinot noir is een van de oudste druiven die er bestaan en een kruising van de Savagnin-oerdruif (Jura) met een vooralsnog onbekende andere oervader. De Pinot noir houdt net als de Chardonnay van een kalk-klei bodem. Zoals de Chardonnay kent hij een vroege bloemzetting en is daarom gevoelig voor late lentevorst. Hij is ook vatbaar voor meeldauw en later op het seizoen: botrytis.

‘Noir’ is relatief: de Pinot noir is een van de blauwe druiven die het minste kleur afgeven. De wijnen zijn zelden geconcentreerd van tint. Dat noopt wijnmakers ertoe om lang te macereren (tijdens de fermentatie te weken op de schil), met als gevolg dat er een flinke tannine-extractie is. Met andere woorden: in mindere jaren kan de wijn een uitdrogende of bittere afdronk hebben. In te warme jaren hebben de bessen de neiging uit te drogen en te stoppen met rijpen. Vandaar de naam ‘moeilijke’ druif. Alleen in mooie gelijkmatige zomers met niet te veel regenval mag u grootse wijnen verwachten. Maar àls pinot noir goed is, is hij natuurlijk bij de allerbeste.

Maar alles verandert natuurlijk wanneer u er schuimwijn wil van maken: dan hebt u geen (blanc de noir) of nauwelijks (rosé) kleur nodig.

Bekende Belgische wijngaarden met Pinot noir
• Château Bon Baron
• Aldeneyck
• Dappersveld-Woestijn